നാഗരിക ജീവിതത്തിന് മനസിലാകാത്ത ആദിവാസി സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും സംസ്ക്കാരവും

ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി ഇന്ത്യയിൽ സ്ഥാപിതമായപ്പോൾ, അവരുടെ ആദ്യകാല വാണിജ്യ ഇടപാടുകളിലുണ്ടായിരുന്ന ചരക്കുകളിൽ ഇന്ത്യയിൽ നിർമ്മിച്ച നൂറുകണക്കിന് അതുല്യമായ കരകൗശലവസ്തുക്കൾ കൂടാതെ ഗുണമേൻമയിൽ പകരം വെയ്ക്കാനില്ലാത്ത തുണിത്തരങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു. നികുതി പിരിച്ച് ആ പണം ലണ്ടനിലേക്ക് കടത്തുന്നതിനായി ഇന്ത്യാ ഗവൺമെൻ്റ് എന്ന പേരിൽ ഒരു അനുബന്ധ സ്ഥാപനം ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി സ്ഥാപിച്ചു. നികുതിപ്പണം മുഖ്യമായിരിക്കെ തന്നെ പരുത്തി, സിൽക്ക്, ഇൻഡിഗോ, ചണം, കറുപ്പ്, തേയില എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കണ്ടെത്തുന്നതിലേയ്ക്കും അനുബന്ധ വ്യവസായങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്നതിലേക്കും ക്രമേണ കമ്പനിയുടെ ലക്ഷ്യം മാറിയപ്പോൾ തദ്ദേശീയ വ്യവസായങ്ങൾ അവഗണിക്കപ്പെടുകയും തത്ഫലമെന്നോണം ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് നിർമ്മിത തുണിത്തരങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കാനുള്ള വിപണിയായി മാറുകയുമായിരുന്നു. അങ്ങനെ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം ഇടിഞ്ഞു; ഫാക്ടറികൾ വലുതായി; ബ്രിട്ടനിൽ മാർക്‌സ് സാക്ഷിയാകുകയും വിശകലനപഠനത്തിലൂടെ തിരിച്ചറിയുകയും ചെയ്ത എല്ലാത്തരം വ്യാവസായിക ചൂഷണങ്ങളുടെയും അരങ്ങായി ഇവിടം മാറുകയും ചെയ്തു.

മനുഷ്യരെ അവരുടെ അധ്വാനത്തിൽ നിന്ന് കൂടുതൽ കൂടുതൽ അന്യവൽക്കരിച്ചുകൊണ്ടു പല തരത്തിൽ ഈ പ്രവണതകൾ തുടരുകയാണുണ്ടായത്. ജാതിയുടെയും വർഗ്ഗത്തിന്റെയും മിശ്രിതത്തിൽ നിന്ന് രൂപമെടുക്കുന്ന വിപുലമായ ഒരു ശ്രേണീവത്കരണം ഇന്ത്യൻ സാമൂഹികനി൪മ്മിതിയുടെ ഉള്ളടക്കമായിരുന്നു. എന്നാൽ നോം ചോംസ്കിയപ്പോലുള്ളവ൪ നിരീക്ഷിച്ചതുപോലെ, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തീവ്രമായ ശ്രേണിവത്കൃത മനുഷ്യ ബന്ധങ്ങൾ കണ്ടെത്താനാവുന്നത് വലിയ വ്യവസായങ്ങളിലും കോർപ്പറേഷനുകളിലുമാണ്, സി ഇ ഒ മാരും ഡയറക്ടർമാരും മുതൽ യാതൊരു തൊഴിലുറപ്പുമില്ലാതെ, അനൗപചാരികമായി, കരാ൪ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, ജോലിചെയ്തുവരുന്ന താഴെത്തിട്ടിലുള്ള കൂലി തൊഴിലാളികൾ വരെയെത്തുന്ന ശ്രേണിയാണത്. അവ൪ക്ക് പലപ്പോഴും ശമ്പളം പോലും ലഭ്യമല്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം.

‘വ്യവസായം’ എന്നതിന്റെ അ൪ത്ഥത്തെ തന്നെ ഏതാണ്ടൊരു ചെറുകിട സംരംഭം എന്ന നിലയ്ക്ക് വീണ്ടെടുക്കാനായിരുന്നു ഗാന്ധിയേയും കുമരപ്പയേയും പോലുള്ള സാതന്ത്ര്യസമര നേതാക്കളുടെ ശ്രമം. നൂറുകണക്കിന് തനത് കരകൗശല നിർമ്മാണവിദ്യകളും ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങളും ഇന്ത്യയിലിപ്പോഴുമുണ്ട്. അങ്ങേയറ്റത്തെ ശ്രദ്ധയും ഊ൪ജ്ജസ്വലതയും ശരിയായ ആസൂത്രണവും ഈ ദിശയിലുണ്ടായാൽ തൊഴിൽ ലഭ്യതയുടെ പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനും അതോടൊപ്പം മനുഷ്യർ തൊഴിൽ മേഖലയിൽ നേരിടുന്ന അന്യവൽക്കരണത്തെ ഇല്ലാതാക്കാനും കഴിയും. പലയിടത്തും ചെറുകിട സംരംഭങ്ങൾ അത് ചെയ്തുവരുന്നുമുണ്ട്.

എന്നാൽ ഈ വലിയ തോതിലുള്ള നിക്ഷേപം വേണ്ടിവരുന്നത് വൻകിട വ്യവസായങ്ങളൾക്കാണ് – സ്റ്റീൽ, അലുമിനിയം ഫാക്ടറികൾ; സിമൻ്റ്
വ്യവസായങ്ങളും പുതുനഗര പദ്ധതികളുടെ ഭാഗമായ വൻകിട നി൪മ്മാണപ്രവ൪ത്തനങ്ങളും തുറമുഖങ്ങളും; ഇനിയും ഇനിയും കൂറ്റൻ
ഡാമുകൾ, ആണവ നിലയങ്ങൾ, കൂടുതൽ കൂടുതൽ കൽക്കരി ഖനികളും കൽക്കരി ഉപയോഗിച്ചുള്ള വൈദ്യുത നിലയങ്ങളും, രാജ്യത്തിൻ്റെ വൈദ്യുതിയ്ക്കായുള്ള ഒടുങ്ങാത്ത ആ൪ത്തിയെന്ന പോലെ ഉയ൪ന്നുയ൪ന്നു വരുകയാണ്.

ഇത്തരം വൻകിട പദ്ധതികൾ വരുമ്പോൾ, ഗ്രാമീണമേഖലകളിലെ തദ്ദേശീയരായ ആദിവാസി സമുദായങ്ങളുൾപ്പെടെ, ഒട്ടനവധി ചെറുകിട ക൪ഷകരാണ് കുടിയിറക്കപ്പെടുന്നത്- പ്രാദേശികനിഷ്ഠമായ സുസ്ഥിര ജീവിതം എങ്ങനെ ജീവിക്കാമെന്ന് നമുക്ക് കാണിച്ചു തരുന്ന സമുദായങ്ങളാണവ൪, ആ ജൈവപാഠങ്ങൾ നാം അഭ്യസിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നത് അവരിൽ നിന്നുമാണ്. ഒരു ആദിവാസി സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, ആഗോളവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പുള്ള കാലം മുതലെങ്കിലും പാരിസ്ഥിതിക തത്വങ്ങളിൽ (ecological principles) അധിഷ്ഠിതമായിരുന്നു എന്ന് കാണാം. ഒഡീഷയിലെ കാണ്ഡമാൽ ജില്ലയിലെ ഒരു കോണ്ട് മൂപ്പൻ്റെ വാക്കുകളിൽ ഈ ദർശനം കാണാം, “നിങ്ങളുടെ സമൂഹത്തിൽ എവിടെയാണ് വിശുദ്ധന്മാർ? ഈ ഗ്രാമത്തിൽ ഞങ്ങളെല്ലാവരും വിശുദ്ധരാണ്. ഞങ്ങൾ കുറച്ച് ഉപഭോഗം ചെയ്യുന്നു, എല്ലാം പങ്കിടുന്നു, ഒന്നും പാഴാക്കുന്നില്ല.” അദ്ദേഹം പറയുന്നു.

ചെറിയ അളവിലാണെങ്കിലും പ്രകൃതിയിൽ നിന്ന് എന്തെങ്കിലും എടുക്കുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ ആദിവാസി വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ നിയന്ത്രണം ഉണ്ട്. മയൂർഭഞ്ച് (Mayurbhanj) ജില്ലയിലെ ഒരു സാന്തൽ (Santal) ഗ്രാമം ഞാൻ ആദ്യമായി സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ പൂജ (അല്ലെങ്കിൽ പ്രാർത്ഥന) നടത്തുന്നതിന് മുമ്പ് വയലിൽ നിന്നോ കാട്ടിൽ നിന്നോ ലഭിച്ച ഭക്ഷണം അവർ കഴിക്കുകയില്ലെന്നു ആദിവാസികൾ എന്നോട് പറഞ്ഞിരുന്നു. പ്രധാന ആദിവാസി ഉത്സവങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ‘ആദ്യ ഫല’ (first fruit ) ഉത്സവങ്ങളാണ്. ചില മാമ്പഴങ്ങൾ മണ്ണിലേക്ക് മടങ്ങുകയും തളിർക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, മുളകൾ മുറിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് പൂക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു എന്നൊക്കെയാണ് വനവിഭവങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അതിന്റെ അർഥം. ‘പവിത്രം’എന്നർത്ഥം വരുന്ന തപു (tapu) എന്ന മാവോറി (Maori) പദത്തിൽ നിന്നാണ് ‘ടാബൂ’ (Taboo ) എന്ന വാക്ക് വന്നത്. നിയം രാജാവിൻ്റെ വാസസ്ഥലമായി കണക്കാക്കുന്ന നിയംഗിരിയുടെ മുകളിലെ മരങ്ങൾ മുറിക്കുന്നതിനെതിരെ ഡോംഗ്രിയ കൊണ്ട് (ഡോൺഗ്രിയേ Kond) വിഭാഗത്തിന് വിലക്ക് അല്ലെങ്കിൽ ‘നിഗം’ ഉണ്ട്. ഈ മലനിരകളാണ് തങ്ങളുടെ കുടിവെള്ളത്തിന്റെയും ചുറ്റുപാടുമുള്ള മണ്ണിന്റെ ഫലഫൂയിഷ്ടതയുടെയും ശ്രോതസ്സ് എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടാണ് വേദാന്ത കോർപ്പറേഷൻ ഖനനം ചെയ്യുന്ന ബോക്സൈറ്റ് തടയാൻ അവർ ശക്തമായ ഒരു സമര പ്രസ്ഥാനം രൂപപ്പെടുത്തിയത്. ലാഡോ സിക്കോക എന്ന ഡോംഗ്രിയ സ്ത്രീ പറയുന്നു, “അവിടെ കോടിക്കണക്കിന് രൂപയില്ല, ഈ മലനിരകൾ ഞങ്ങളുടെ അമ്മയും അച്ഛനുമാണ്, ഞങ്ങൾ അവരെ സംരക്ഷിക്കും. ഞങ്ങൾക്ക് ഈ മലനിരകളും മലനിരകൾക്ക് ഞങ്ങളെയും വേണം.”

ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളിൽ പങ്കുവയ്ക്കൽ (sharing ) എന്നത് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു മൂല്യമാണ്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ സ്വകാര്യ സ്വത്തേക്കാൾ പ്രധാനം സമൂഹത്തിന്റെ പൊതു സ്വത്താണ്. അധ്വാനം പങ്കുവയ്ക്കുക എന്നത് ആദിവാസി സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിൽ അന്തർലീനമാണ്. അതിന്റെ ഭാഗമായി അവരുടെ കുടുംബങ്ങൾ പരസ്പരം വയലുകളിൽ ജോലി നിർവ്വഹിസിച്ചുകൊണ്ടു അധ്വാനം പങ്കുവയ്ക്കുന്നു. ഇതിനു വിപരീതമായി ഹോമോ എക്കണോമിക്കസ് (Homo economicus) എന്ന സാമ്പത്തിക യുക്തിയിൽ വിശ്വസിക്കുന്ന ആധുനിക സമൂഹം, വിപണി, ജനാധിപത്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, കായിക രംഗം, നിയമവ്യവസ്ഥ എന്നിവയുടെ വിജയത്തിന്റെ അടയാളമായി, വ്യക്തി താൽപ്പര്യത്തിലും (self-interest ) മത്സരത്തിലും വിശ്വസിക്കുന്നു. ഗോത്ര ജനാധിപത്യം മത്സരത്തേക്കാൾ സമവായമാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. ഒരു കക്ഷി ശരിയും മറ്റൊരാൾ തെറ്റും എന്ന് വിഭജിക്കുന്നതിനുപകരം രണ്ടുപേരെയും അനുരഞ്ജിപ്പിക്കുക എന്നതാണ് അവരുടെ നിയമത്തിൻ്റെ ലക്ഷ്യം. നൃത്തമാണ് ജനാധിപത്യത്തിൻ്റെയും കായിക വിനോദത്തിൻ്റെയും ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന ആവിഷ്ക്കാരം. അതിനായി അവർ മികച്ച വൈദഗ്ധ്യത്തോടെയും ശാരീരിക ക്ഷമതയോടെയും ഒത്തുചേരുന്നു. എന്നാൽ അവിടെ വിജയികളോ പരാജിതരോ ഇല്ല.

അവരുടെ ഗ്രാമം തന്നെയാണ് സ്വന്തം പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ കേന്ദ്രം. വിനോദങ്ങൾക്കായി പുറത്തുനിന്നുള്ള കാര്യങ്ങളെയും ആചാരങ്ങൾക്കു പുരോഹിതനെയും അറിവിനായി പാഠപുസ്തകങ്ങളെയും അവർ ആശ്രയിക്കുന്നില്ല. സസ്യങ്ങൾ, കൃഷി, പൂർവ്വികർ, അഭൗതിക ലോകം, പാട്ടുകൾ, ഡ്രം ബീറ്റുകൾ എന്നിവയെ കുറിച്ചുള്ള അറിവ് വാമൊഴിയായി മാത്രമല്ല കൈമാറപ്പെടുന്നത്. ഇവയൊക്കെ നിരന്തരം നവീകരിച്ചുകൊണ്ടും പുതുതായി സൃഷ്ടിച്ചുകൊണ്ടും അബോധത്തിലൂടെയും സ്വപ്നങ്ങളിലൂടെയും ആത്മാക്കളുമായുള്ള സംഭാഷണത്തിലൂടെയും കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

നമ്മൾ ‘വികസിതം’ എന്ന് വിളിക്കുന്ന യൂറോപ്പ്, അമേരിക്ക, ന്യൂസിലാൻഡ് എന്നീ നൂറുകണക്കിന് വിദൂര സ്ഥലങ്ങളിൽ, ചെറിയ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾ രൂപം കൊള്ളുകയും ആളുകൾ അവരുടെ ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങിപ്പോകുന്നുണ്ട്. അവിടെ സ്വന്തമായി കൃഷി ചെയ്ത് ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കാനും, വീട് നിർമ്മിക്കാനും, ബദൽ വിദ്യാഭാസ രീതികൾ വികസിപ്പിക്കാനും ഉള്ള ശ്രമങ്ങൾ അവർ നടത്തിവരുന്നുണ്ട്. അവർ മുഖ്യധാരാ ആശയങ്ങളുടെ ജീവിത വിരുദ്ധത തിരിച്ചറിഞ്ഞുകൊണ്ട് സാമ്പത്തികശാസ്ത്രം, ആത്മീയത, വിദ്യാഭ്യാസം തുടങ്ങിയവയെക്കുറിച്ച് പുനർവിചിന്തനം ചെയ്യുകയും നഗരകേന്ദ്രീകൃത മൂല്യങ്ങളെ നിരാകരിക്കുകയും ആദിവാസി സംസ്‌കാരങ്ങളിൽ നിന്നും മൂല്യങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുകയും ചെയ്യുന്നു. അതെ സമയം ഇന്ത്യൻ മുഖ്യധാര സംസ്ക്കാരം മാളുകൾ, കാറുകൾ, മൊബൈൽ ഫോണുകൾ തുടങ്ങിയ ഭൗതിക കാര്യങ്ങളിൽ അഭിരമിക്കുകയുമാണ് ചെയ്യുന്നത്.

“നമുക്ക് തിരികെ പോകാൻ കഴിയില്ല,” എന്ന് ആളുകൾ പലപ്പോഴും പറയാറുണ്ട്. “നിങ്ങൾ ഗോത്ര സംസ്കാരം അനിവാര്യമാണെന്ന് പറഞ്ഞു അതിനെ കാല്പനികവൽക്കരിക്കുകയല്ലേ?”എന്നും. ഇവിടെ ആഴത്തിലുള്ള ആശയക്കുഴപ്പമുണ്ട്. ഗോത്ര സംസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് എല്ലാം തികഞ്ഞതാണെന്ന് ആരും പറയുന്നില്ല. മനുഷ്യർക്ക് എവിടെയും മോശപ്പെട്ടവരായിരിക്കാൻ കഴിയും. ഗോത്ര സംസ്കാരത്തിൻ്റെ അസ്വീകാര്യമായ ഒരു കാര്യം അത് പ്രതികാരത്തിന് ഊന്നൽ നൽകുന്നു എന്നതാണ്. ഇന്ത്യയിൽ മാവോയിസ്റ്റ് സംഘർഷം ഇങ്ങനെ കൂടി പടർന്ന ഒന്നാണ്. മാവോയിസ്റ്റുകൾ ചെറുകിട ചൂഷകരായിരുന്ന ഗോത്രവർഗക്കാരായ മനുഷ്യരെ കൊന്നൊടുക്കിയപ്പോൾ, കൊല്ലപ്പെട്ടവരുടെ ബന്ധുക്കൾ തങ്ങളുടെ സഹ ഗോത്രവർഗക്കാരോട് ഒട്ടനവധി ക്രൂരതകൾ ചെയ്തു; പോലീസ്, പീഡിപ്പിക്കുകയും ബലാത്സംഗം ചെയ്യുകയും കൊല്ലുകയും ചെയ്യുന്നവരുടെ ബന്ധുക്കൾ പ്രതികാരം ചെയ്യാൻ മാവോയിസ്റ്റു സംഘടനകളിൽ ചേരാൻ പ്രേരിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ഇത് കുടിലതകൾ നിറഞ്ഞ ഒരു ആഭ്യന്തരയുദ്ധമാണ്, ഇവിടെ ആദിവാസികളല്ലാത്ത നേതാക്കൾ അവരുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രപരവും സ്വാർത്ഥതാൽപ്പര്യങ്ങളും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പോരാട്ടങ്ങൾക്കായി ആദിവാസികളെ ഉപയോഗിക്കുകയാണ്.

പക്ഷേ ഈ ദുരന്തം ഏറ്റുവാങ്ങിയ ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട സ്ഥലം, ദക്ഷിണ ഛത്തീസ്ഗഡിലെ ബസ്തർ ആണ്. ഭൂപ്രകൃതിയിൽ മാത്രമല്ല, ഭൂപ്രകൃതിയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടുകൊണ്ടു കൃഷി ചെയ്തിരുന്ന, ഏറെ മികച്ച ഗോത്ര സംസ്കാരം നിലനിൽക്കുന്ന ഭൂമിയിലെ എനിക്കറിയാവുന്ന ഏറ്റവും മനോഹരമായ സ്ഥലമായിരുന്നു അത്. സന്തോഷം, പങ്കുവയ്ക്കൽ, ഊഷ്മളമായ മനുഷ്യബന്ധം, വീടുനിർമ്മാണം, സംഗീതം, നൃത്തം, ഭക്ഷണം എന്നിവയിലെ സൗന്ദര്യം ഒക്കെ ചേർന്ന് ജീവിത നിലവാരത്തിൻ്റെ കാര്യത്തിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വികസിത മനുഷ്യ സംസ്കാരങ്ങളിൽ ഒന്നായി ഞാൻ കണ്ടിരുന്ന ഒരു സ്ഥലമായിരുന്നു അത്.

ഗോത്രസംസ്‌കാരത്തെ കാല്പനികവൽക്കരിക്കുന്നുവെന്ന ആരോപണം നേരിടാതെ ആർക്കും അതിന്റെ ഗുണങ്ങൾ പറയാനാവില്ല. പ്രണയം ഈ സംസ്കാരങ്ങളുടെ സത്തയാണെന്നതാണ് വസ്തുത. കലാപരമായ പ്രണയം, വിശാലവും വളരെ മാനുഷികവും രസകരവുമായി പങ്കാളിയെ കണ്ടെത്തുന്ന പ്രക്രിയയുടെ മര്യാദകൾ എന്നിവ പാട്ടുകളിലൂടെയും നൃത്തങ്ങളിലൂടെയും ഉപഹാരങ്ങളിലൂടെയും കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്നതിലും വിപുലമായ രീതിയിൽ ആവിഷ്‌ക്കാര സാധ്യതകൾ തേടുന്നതിലും ഈ സംസ്ക്കാരം പ്രാമുഖ്യം നൽകുന്നുണ്ട്.

“ഒരാൾക്ക് തിരിച്ചുപോകാൻ കഴിയില്ല”എന്നതിൻ്റെ അർത്ഥം ഈ സംസ്കാരങ്ങൾ നമ്മുടെ ഭൂതകാലത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു എന്നാണ്. എന്നാൽ നമുക്ക് ഭാഗ്യമുണ്ടെങ്കിൽ അവ നമ്മുടേതിനേക്കാൾ വളരെ വികസിതവും നമ്മുടെ ഭാവിയെ പോലും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതും ആയിരിക്കുമോ? നമുക്ക് അതിജീവിക്കണമെങ്കിൽ, നമ്മുടെ സാമൂഹ്യ ജീവിതത്തെ പുനരാവിഷ്‌ക്കരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കൂടാതെ പങ്കുവയ്ക്കുക,
പ്രകൃതിയിൽ നിന്ന് വിഭവങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിൽ സംയമനം പാലിക്കുക, ജീവിതത്തിൻ്റെ വേഗത കുറയ്ക്കുക, അത് വീണ്ടും ഋതുക്കളുടെ താളത്തിനും അരുവികളുടെ ഒഴുക്കിനും അനുയോജ്യമാക്കുക എന്നിവ നമ്മൾ വീണ്ടും പഠിക്കുകയും അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടിവരും.

ഇതിനെ നമ്മൾ പഴമയിലേക്ക് തിരിച്ചു പോകുന്നതായി കാണണോ? ഒരർഥത്തിൽ, അതാണ് താനും. നമ്മെ പോഷിപ്പിക്കുകയും സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ആവാസവ്യവസ്ഥകളുമായുള്ള പരസ്പ്പര ബന്ധത്തിലേക്ക് മടങ്ങാനുള്ള ശക്തമായ ആവശ്യവും ആഗ്രഹവും നമ്മുടെ ഉള്ളിൽ ഉണ്ട്. കൂടാതെ നമ്മെത്തന്നെ മുകളിൽ നിന്നു നിയന്ത്രിക്കുന്നതും നമ്മിൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കപ്പെട്ടതുമായ കാലഹരണപ്പെട്ടതും, മുകളിൽ നിന്നും അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതുമായ അധികാരഘടനകളിൽ നിന്ന്, വൈയക്തികമായും സാമൂഹികമായും നമ്മെത്തന്നെ സ്വതന്ത്രമാക്കുന്നതിനെയും നമ്മൾ സ്വപ്നം കാണുന്നു. നമ്മെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന കടബാധ്യതയിൽ അധിഷ്‌ഠിതമായ സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥിതിയിൽ നിന്ന്, ആയുധ വിപണിയും യുദ്ധവും കേന്ദ്രമാക്കിയ വികസന പദ്ധതികളിൽ നിന്നും വ്യവസായ വൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും പ്രകൃതിയെ മനുഷ്യന്റെ വരുതിക്ക് നിർത്തുന്ന സംവിധാനത്തിൽ നിന്നും നമ്മൾ വിടുതൽ ആഗ്രഹിക്കുന്നുണ്ടാവാം. അതിലൂടെ കൂടുതൽ ശോഭനമായ ഒരു ഭാവിയും.

എക്കാലവും പരിമിതിതമായ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾക്കുവേണ്ടി കൂടുതൽ ക്രൂരമായ വിഭവയുദ്ധങ്ങൾ നടത്തുന്നതിനുപകരം, ഭൂമിയിലെ വിഭവങ്ങൾ ഹിംസാത്മകമല്ലാതെ പങ്കിടുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നമുക്ക് വളരാൻ കഴിയുമോ? ജയിലിൽ കിടക്കുന്ന കുർദിഷ് നേതാവ് അബ്ദുള്ള ഒകാലൻ “ജനാധിപത്യ നാഗരികത”എന്ന് വിളിക്കുന്ന ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക്. നമ്മൾ അവിടെയെത്തുകയാണെങ്കിൽ, സത്യസന്ധമായും സന്തോഷത്തോടെയും ജനായത്തപരമായും പരസ്പ്പരം ഇടപഴകുകയും പങ്കുവയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കലയിൽ വൈദഗ്‌ധ്യമുള്ള ചെറുകിട കമ്മ്യൂണിറ്റികളായിരിക്കും ആ സംവിധാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം.
Transalated by Shibu Shanmughom